TRAO GIẢI CA KHÚC VHNT ĐẤT MỚI 2017 

(Lm. Đaminh Trần Công Hiển – Trưởng Ban Thánh Nhạc trao giải cho các tác giả đạt Giải Ca Khúc)

Giải	Tác giả	Tác phẩm đạt giải	GiáoPhận
I	Jos. Phạm Hồng Việt	Ngợi khen tình Chúa	Xuân Lộc
II	GB Pham Kim Huy	Sống trong tình yêu Chúa	Xuân Lộc
III	Paul Nguyễn Hữu Nhân	Nữ Vương Vô nhiễm	Xuân Lộc
KK1	Maria Lý thụ Vy	Về bên Mẹ Núi Cúi	Xuân Lộc
KK2	Jos Nguyễn Viết Phương	Gia đình tạ ơn	Xuân Lộc
KK3	Dom Lữ Văn Trường	Tình khúc hiến dâng	Bùi Chu
KK4	Pet Nguyễn Bá Trạng	Lên đường cùng Đức Kitô	Xuân Lộc
KK5	Jos- Maria Vũ Nhật Tân	Có Chúa trong đời	Long Xuyên
KK6	Pet Bùi văn nghiệp	Kinh chiều	Sài Gòn

NHẬN XÉT

1. Nhận xét chung: Với 80 tác phẩm, số lượng bài thi năm nay giảm so với năm trước (năm 2016: 105 tác phẩm). Về phần nội dung, các thí sinh theo sát chủ đề mục vụ của giáo phận: Gia đình hãy là dấu chỉ lòng Thương xót Chúa, ca ngợi tình thương Chúa qua công trình Tạo dựng, Cứu chuộc, cũng như tiếp tục chủ đề hướng về Đức Mẹ Vô Nhiễm – Núi Cúi, về cuộc đời Dâng hiến, … Phần chuyên môn nghệ thuật đều hơn năm trước, nhưng vẫn thiếu tác phẩm đặc sắc. Một số bài có ý tưởng hay, nét nhạc đẹp, nhưng rất tiếc bị lỗi về một số ca từ hoặc bố cục. Chúng con cũng ghi nhận có một số tác giả rất nhiệt tình viết nhiều, rất đáng khích lệ, hy vọng các tác giả sẽ học hỏi thêm để các tác phẩm sẽ hay hơn, có giá trị hơn trong mùa giải tới.
2. Các bài đoạt Giải :

• NGỢI KHEN TÌNH CHÚA (Giải Nhất): Với hòa âm đơn giản nhưng hiệu quả trong âm thể Đô Trưởng trong sáng, tác giả diễn tả niềm hạnh phúc êm đềm trào dâng thành bài ca hân hoan chúc tụng: Hạnh phúc được làm người, được làm con Chúa với bao hồng ân tuôn tràn…Xin cùng với muôn tạo vật dâng lời cảm tạ và Ca Khen Tình Chúa muôn đời.
• SỐNG TRONG TÌNH YÊU CHÚA (Giải Nhì): Hình ảnh gia đình hạnh phúc được phác họa bởi làn điệu dân ca mộc mạc gần gũi ấm cúng. Gia đình sẽ là mái ấm yêu thương khi Sống Trong Tình yêu Chúa. Có Chúa, vợ chồng, cha mẹ, con cái sẽ biết sống hy sình cho nhau; có Chúa, gia đình sẽ nên mái trường cho các thành viên học Mến Chúa Yêu người, biết thảo hiếu, biết mở  lòng với mọi người để trở nên dấu chỉ của Lòng Thương xót. Xin cảm tạ sự hiện diện đầy yêu thương của Chúa trong gia đình chúng con, xin Chúa tiếp tục hướng dẫn gia đình chúng con vững tay chèo vượt qua mọi phong ba để đến bến bờ bình an.
• NỮ VƯƠNG VÔ NHIỄM (Giải Ba): Với âm giai Rê thứ, khi trầm ấm, khi vươn cao, tiết tấu nhẹ nhàng vừa phải cùng với ca từ đơn sơ, tác giả diễn tả tâm tình thảo hiếu biết ơn dâng lên Nữ Vương Vô Nhiễm nguyên tội. Mẹ cao sang nhưng tình mẹ lại ấm áp gần gũi, ngọt ngào như câu ca dao trong lời ru êm ái bên nôi…Với lòng tin tưởng, kính xin Mẹ thương đoái dến đoàn con dại còn nhiều gian khó đau thương trong cuộc đời này, phù giúp đồng hành trong hành trình tiến về quê Trời.
• SÁU BÀI KHUYẾN KHÍCH: Thể loại nhạc đa dạng từ dân ca đến tân nhac, từ đơn ca đến hợp ca; nội dung cũng phong phú: về hồng ân Gia đình, cuộc đời Dâng hiến, ca ngợi Mẹ Núi Cúi, dấn thân Truyền giáo… nhưng còn vướng một số lỗi về ca từ, về bố cục. Hy vọng sang năm sẽ có những tác phẩm xuất sắc.

          Ban Thánh Nhạc GP Xuân Lộc: Lm. Dom Trần Công Hiển

TRAO GIẢI THƠ VHNT ĐẤT MỚI 2017

(Lm. Phaolo Đoàn Thanh Phong – Trưởng Ban Văn Hóa trao giải cho các tác giả đạt Giải Thơ)

Giải	Tác giả	Tác phẩm đạt giải	Giáo Phận
I	Pet Lê Thanh Xuaân	Trường Ca: Gieo Haït Tin Yeâu	Sàigon
II	Pet Bùi Văn Nghiệp	Tập thơ: Sách Tôbia	Sàigon
III	Têrêsa Nguyễn Thị Như Hà	Hai Tập Thơ Haiku; Như lời yêu thương	Xuân Lộc
III	Nguyễn Bá Hòa	Cánh đồng mùa lũ, Tứ tuyệt: Người dưng, vết nứt	Đà Nẵng
KK 1	Madalena Nguyễn Thị Mến	Tập thơ: Thắp sáng niềm tin	Xuân Lộc
KK 2	Catarina Nguyễn Thị Lam	Về Đất Mẹ	Xuân Lộc
KK 3	Anna Nguyễn Đỗ Thái An	Tập thơ Theo chân người mục tử	Đà Nẵng
KK 4	Jos Nguyễn Hữu Toàn	Hành trình cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu	Xuân Lộc
KK 5	Paul TTrần Trung Hậu	Kể chuyện Tin Mừng	Thái Bình

TÁC PHẨM DỰ GIẢI

Tổng số thơ dự giải VHNT Đất Mới 2017 là 1426 bài, trong đó có 15 tập thơ, 22 chùm thơ, 2 trường ca, 2 bài phú, 1 sớ táo Cao niên.

So sánh với 2016: Thơ Đất Mới 2016 có 1002 bài thơ, (trong đó có 26 tập thơ, chùm thơ, 6 Văn tế, 01 Phú)

Về nội dung, có 110 bài (7,7%) không có tâm tình tôn giáo. Nhiều bài viết về quê hương, về cha mẹ về Hoàng Sa, Trường sa, về Mậu Thân, về chiến tranh; nạn phá rừng, thiên tai thảm họa, Cáp treo Đà Lạt, tặng các cô Bưu chính viễn thông, về tình yêu dở dang…

Về hình thức, có 332 bài “Thơ phong trào” (23%).

“Thơ phong trào” là thơ bình dân. Ca dao là nghệ thuật bình dân song nhiều bài rất hay. Thơ là để chia sẻ tri âm, góp tiếng nói động viên nhau sống vui, sống có ích, Thơ phong trào ít quan tâm đến nghệ thuật.

ĐẶC SẮC CỦA THƠ ĐẤT MỚI 2017

Thơ Đất Mới 2017 không tập trung hẳn vào một chủ đề nào. Các tác giả tiếp tục khám phá những đề tài đã được viết nhiều trong những năm qua.

Đó là đề tài về Đời dâng hiến, thơ tỏ lộ tâm tình của nữ tu (Như lời yêu thương tập thơ 58 bài), thơ là tiếng nói tri ân với Đức cha Vũ Duy Thống (chum thơ Theo chân Mục tử). Thơ về Đức Mẹ Núi Cúi (Núi Cúi ngắm mẹ ẵm nhẹ Chúa Con; Nắm đất dưới chân Núi Cúi; Về thăm núi cúi), về đời sống và đức tin của người Công giáo (tập thơ Thắp sáng niềm tin viết về gia đình và giáo xứ, sống bác ái, sống loan báo Tin Mừng; Dâng gia đình. Rước lễ không nghiêm, đi lễ đứng ngoài nhà thờ; về sinh hoạt của giáo phận (Sớ Táo Cao Niên). Thơ lấy cảm hứng từ Kinh Thánh: Đừng ly dị, Câu hỏi về ly dị, Tiệc cưới Cana; Phú lưu vong Ai Cập; phổ thơ 15 chương sách Tôbia; 114 bài tứ tuyệt lấy chủ đề giáo dục gia đình trong các sách: Châm ngôn, Huấn ca và Khôn ngoan; Hành trình cuộc khổ nạn của Chúa dài 150 khổ thơ.

Về nghệ thuật, thơ Đất Mới 2017 ghi nhận những nỗ lực sáng tạo mới, đó là việc thi hóa Kinh Thánh: Tác giả Bùi Văn Nghiệp đã chuyển 15 chương của sách Tôbia thành 191 khổ thơ, (746 câu thơ). Sách Tôbia kể lại câu truyện khá phức tạp, chuyển thành thơ, bảo đảm cốt truyện là việc khó. Đây cũng lá tác giả có số tác phẩm khá đồ sộ tham gia giải.

Một nỗ lực nghệ thuật khác là làm thơ Haiku. Tác giả Nguyễn Thị Như Hà có hai tập thơ hơn 900 bài, trích 440 câu trong các sách Huấn ca, Châm ngôn, Is, Ai ca, Diễm ca; Giêrêmia; A-mốt; Ê-phê-xô; Mt; Ga; Lc; 2Côrintô; Mikha; Gióp; Tv; 2Samuel, Đệ nhị luật và chuyển hóa thành thơ Haiku. Quả là một nỗ lực công phu. Tuy vậy, nhiều bài chưa đạt được phẩm chất nghệ thuật của thơ Haiku.

Thơ Đất Mới 2017 có một trường ca thơ văn xuôi khá ấn tượng. Đó là trường ca Gieo hạt tin yêu của tác giả Pet Lê Thanh Xuân. Trường ca gồm 6 chương, 2283 chữ, tương đương với một truyện ngắn kể lại từ thời cha ông đi mở cõi, nghèo. Gặp hạt giống đức tin (chương I)…Đó là trường ca đẹp về ngôn ngữ, đẹp về tình người, và đẹ về tư tưởng nhân văn Công giáo. Xin đọc (Tác phẩm đạt giải nhất)

Nhìn chung thơ Đất Mới 2017 có những bước phát triển so với 2016. Đó là số lượng tác phẩm tham gia nhiều hơn, là sự thể nghiệm những hình thức nghệ thuật mới, như thi hóa Kinh Thánh, tiếp tục khai thác nghệ thuật dân tộc (thơ Lục bát, song thất lục bát, tứ tuyệt, Phú, thơ thuận nghịch, sớ…). Cũng đã có những thể nghiệm thơ hiện đại (tập thơ Chốn Viên Kỳ, 57 bài). Về nội dung, thơ tiếp tục khám phá sâu hơn những đề tài mà thể lệ cuộc thi đã đặt ra với mục đích “xây dựng những giá trị văn hoá Công Giáo nơi cộng đồng dân Chúa.”. Điều đáng mừng là cuộc thi đã quy tụ được nhiều tài năng, tâm huyết và đã tạo nên một vườn thơ Công giáo.

Ước mong con đường sáng tạo sẽ có đông đảo hơn nữa những tài năng và tâm huyết để những giá trị văn hóa Công giáo được sáng lên trong lòng văn hóa dân tộc.

TRAO GIẢI TRUYỆN NGẮN VHNT ĐẤT MỚI 2017

(Lm. Đaminh Ngô Công Sứ – Trưởng Ban Truyền Thông trao giải cho các tác giả đạt Giải Truyện Ngắn)

Nhà văn trẻ Lê Quang Trạng (Long Xuyên) Giải nhất truyện ngắn và Kịch (số 10)

Giải	Tác giả	Tác phẩm đạt giải	Giáo phận
I	Lê Quang Trạng	Những tiếng chuông trầm	Long Xuyên
II	Lê Đức Quang	Tiếng chuông	Nha Trang
III	Philip Huỳnh Ngọc Nhân	Chồng tôi	Xuân Lộc
KK 1	Fx Cao Dương Cảnh	Mái trường chủng viện	Cần Thơ
KK 2	Vinc Chung Thanh Huy	Những ánh sao đêm.	Sàigon

 Có 55 truyện ngắn dự giải Đất Mới 2017 (Năm 2016 có 44 truyện của 31 tác giả)

VỀ NỘI DUNG

Truyện ngắn năm 2017 không tập trung nhiều vào một chủ đề nào, mặc dù thể lệ cuộc thi có đề xuất những chủ đề cụ thể như chủ đề: đời dâng hiến, về Mẹ Vô Nhiễm Núi Cúi (bảo vệ sự sống, nhân phẩm…), về gia đình sống bác ái, sống loan báo Tin Mừng, về bảo vệ môi trường,…

Những truyện viết về Đời dâng hiến đều nhận thức được con đường theo Chúa là con đường khó khăn. Chúa gọi môn đệ của Người trong nhiều hoàn cảnh khác nhau, có khi xuất phát từ những nghịch cảnh. Truyện Mái trường chủng viện, tu sinh có gia đình cha mẹ bất hòa phải ly thân. Đây là một trở ngại rất lớn đối với ơn gọi đời tu.

Hình ảnh các nữ tu đuợc miêu tả là hiện thân vẻ đẹp của Lòng Thương Xót đối với tha nhân. (Những ánh sao đêm, Yêu thương dậy sóng)

 Chủ đề về gia đình có nhiều truyện miêu tả bi kịch của gia đình Công giáo trong môi trường xã hội phức tạp. Chẳng hạn, gia đình vợ chồng khác tôn giáo (truyện Tiếng chuông). Đạo ai nấy giữ. Sau ngày cưới, mấy lần chị tranh thủ đi nhà thờ, anh nhăn nhó trách chị bỏ bê con cái, không có trách nhiệm với gia đình. Dần dần lâu ngày, chị ngại cãi nhau với anh nên hầu như không đi nhà thờ nữa…

Chồng tôi là câu chuyện sống chứng nhân của người Công giáo. Truyện kể: Tôi lấy chồng đã hơn 7 năm, đã có 2 con, 1 trai, 1 gái, gia đình rất hạnh phúc. Chồng tôi cái gì cũng được, nhưng đáng buồn là anh chỉ biết sống cho mình mà không hề quan tâm đến tha nhân. Tôi chỉ biết âm thầm cầu nguyện. Và ơn Chúa đã thức tỉnh anh.

Truyện Mẹ tôi kể lại cuộc tìm kiếm mẹ suốt 25 năm, một người mẹ không hề biết mặt. tôi là đứa trẻ bị bỏ rơi. Chú tôi kể: Cô chú lớn lên ở cô nhi viện. Sau 1975, chú ra đời kiếm sống. Một lần, có một bà xin ăn, ngồi bên vỉa hè, bế một đứa bé 12 tháng tuổi. Bà gửi đứa bé cho chú để đi vệ sinh, rồi không quay lại nữa.  Vì không thể chăm sóc tôi, chú đến cô nhi viện xin cô về giúp. Tôi được cô chú nuôi dạy và cho ăn học… 25 năm sau tôi mới biết mặt mẹ. Và biết rằng mẹ cũng đã đi tìm tôi suốt 25 năm.

Những truyện trên khẳng định điều này, dù cuộc sống có bao nghịch cảnh nhưng trong đáy sâu tâm hồn con người vẫn còn những giá trị nhân văn đẹp đẽ. Người viết văn là người nhìn thấy, trong những cảnh đời bi đát, vẫn còn đó tình người và niềm hy vọng. Và làm sáng lên niềm hy vọng ấy.

VỀ NGHỆ THUẬT

Năm 2017 không có truyện xuất sắc, mới lạ về bút pháp, giọng điệu hoặc nghệ thuật.

Đa số truyện viết bằng bút pháp hiện thực, sử dụng nhiều kỹ thuật viết hồi ức. Nhiều truyện chỉ có tâm trạng và nhớ, tính truyện rất nhạt (Hạnh phúc đêm Giáng sinh, Cuối mùa chay, Nước mắt người tội lỗi, Cứ để Chúa về). Nhiều truyện còn ở dạng ký, thuật lại một chuyến về thăm nhà, thăm quê; hoặc kể thành tích “người tốt việc tốt”; nhiều truyện chủ đề mờ nhạt, lời kể chưa có tính văn chương,… (Mùa xuân, Những bất ngờ của Mai, Người tiên phong, Những người giữ cầu, Ơn nghĩa thầy trò, Tình cha, Chuyện nhà nội tổ, Gió giữa mùa, Những nốt lặng sáng trong, Nghĩa tình thủy chung), có truyện là nỗi bức xúc của tác giả vì mình người nhập cư không được bầu vào Ban hành giáo của giáo xứ (Phép vua thua lệ làng)

Nhiều truyện sử dụng hư cấu giả tưởng, bất chấp tính logic của hiện thực, thành ra mất đi tính thuyết phục của truyện.

Văn chương hướng con người đến Chân, Thiện, Mỹ, Vì thế cần sự chân thực, chân thực trong cách miêu tả, và chân thực trong tâm tác giả. “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài”(Nguyễn Du).

XIN LƯU Ý

Có 15 truyện nằm ngoài thể lệ cuộc thi VHNT Đất Mới, chiếm 25%.

Xin nhắc lại, tiêu chí giải VHNT Đất Mới là: “xây dựng những giá trị văn hoá Công Giáo nơi cộng đồng dân Chúa.”, “truyện chưa tham gia bất cứ cuộc thi nào khác”.

                                                (Thông báo về thể lệ cuộc thi VHNT Đất Mới 2017).

Ăn tết xa nhà (Eo nín thở) và  Đèn pha chói mắt  là truyện đã dự thi năm 2015.

Mưa, đã dự thi Viết Văn đường Trường Quy Nhơn 2014.

Chúa thắng trong ta đã dự thi Viết Văn đường Trường Quy Nhơn 2016.

Tấm áo ngày xuân, đã dự thi Viết Văn đường Trường Quy Nhơn 2017.

Đông tây kim cổ là một bài nghiên cứu, so sánh Kinh thánh với tục ngữ, ca dao, cổ tích. Thương hồ, Trung thu; Lời xin lỗi muộn màng, Người thắp lửa có nội dung văn hóa Phật giáo.

BAN VĂN HÓA GP. XUÂN LỘC

(Toàn cảnh hội trường nhìn từ góc các tác giả đạt giải-ảnh BCT)

TRAO GIẢI TRUYỆN DÀI VĂN HÓA NGHỆ THUẬT ĐẤT MỚI 2017

(Lm. Giuse Nguyễn Văn Tăng – Nguyên Trưởng Ban Văn Hóa trao giải cho các tác giả đạt Giải Truyện Dài)

Đất Mới 2017 có 4 truyện dài và 8 truyện vừa

Giải	Tác giả	Tác phẩm	Giáo phận
I	Têrêsa Nguyễn Phương Thảo	Ôi tội hồng phúc	Canada
II	Trầm Thị Sương	Những ngày còn lại	Vĩnh Long
III	Teâreâsa Bùi Thị Hồng Ân Maria Bùi Thị Hoài ân	Ngọn đèn dầu nhỏ	Xuân Lộc
KK 1	Maria Phạm Thị yến	Hai đứa trẻ	Thanh Hóa
KK 2	Têrêsa Phạm Thị Khiết Tâm	Mưa rừng	Xuân Lộc
KK 3	Maria Hồ Thị Phương Anh	Đóa Quỳnh bất tử	Xuân Lộc

VỀ NỘI DUNG

Chủ đề về Linh mục

Trong nhiều truyện dài và truyện vừa, nhân vật Linh mục để lại ấn tượng tốt đẹp. Các Linh mục hiện diện giữa mọi người, tỏa sáng niềm tin yêu, củng cố đức tin cho giáo dân.

Trong Mưa rừng, cô giáo Mai bị hất hủi trong tình yêu, một thân một mình xin đi dạy ở vùng sâu vùng xa Bù Đăng Bù Đốp khi đang mang thai. Ở đây, Mai được Già Ôm, thầy Hiệu trưởng, cha xứ giúp đỡ, chăm sóc. Cô sinh con. Mẹ con sống chan hòa trong tình yêu thương của mọi người. Cha xứ trong truyện Con lật đật, đã cưu mang một người bị liệt, ngồi ăn xin ở chợ Cầu. Anh ta bị bịnh tim. Khi cha qua đời vì bịnh lao, ngài đã cho anh ta trái tim của mình, nhờ đó anh ta được cứu sống. và cùng giáo xứ tiếp tục công việc của cha xứ là xây nhà thờ. Ngọn đèn dầu nhỏ là tâm nguyện của Linh mục Thiên Phúc, muốn được gắn bó với giáo dân và trở nên ngọn đèn dầu nhỏ bên nhà tạm của Chúa. Đóa quỳnh bất tử là cuộc đời dấn thân của Lm Cảnh Phương. Ngài tình nguyện đi phục vụ tại Châu Phi, chấp nhận bao nhiêu khó khăn để đem Tin Mừng đến cho muôn dân. Ở đây, ngài bị bọn thù nghịch sát hại.

Chủ đề về người trẻ, tình yêu và hôn nhân

Có lẽ Năm 2017 Mục vụ Gia đình là chuẩn bị cho các bạn trẻ bước vào đời sống Hôn nhân vì thế nhiều truyện dài và truyện vừa viết về đời sống gia đình, về người trẻ và bi kịch tình yêu và hôn nhân.

Truyện Hai Đứa trẻ là tình cảnh của Trà và Hương, hai đứa trẻ bị trao nhầm cha mẹ lúc mới sinh. Truyện chỉ ra những bi kịch trong gia đình đã đẩy người trẻ vào thảm cảnh. Chỉ có tình yêu thương, sự bao dung tha thứ, và Đức tin mới đem lại bình an.

Ôi tội hồng phúc là một truyện dài gần 500 trang in, được viết rất chuyên nghiệp và hấp dẫn. Truyện miêu tả bi kịch tình yêu của người trẻ trong xã hội Canada. Có sự tương phản gay gắt giữa văn hóa truyền thống Việt và văn hóa phương tây, giữa cách nghĩ, cách sống của người trẻ vô thần với bạn bè, người yêu có đức tin Công giáo. Sự đối mặt với vấn đề tình yêu, hôn nhân, tính dục của người trẻ. Và thái độ quyết liệt bảo vệ sự sống cho 3 đứa trẻ sinh ra trong nghịch cảnh. Kết truyện là câu Kinh thánh: “Thiên Chúa làm cho mọi sự đều sinh lợi ích cho những ai yêu mến Người”(Rm 8, 28)

Những ngày còn lại là ý chí hoàn lương của một bạn trẻ sa ngã vào ma túy và bị HIV. Sau khi từ trại cai nghiện trở về, Phong từ bỏ tất cả, kể cả tài sản của Cha để lại. Phong cố gắng sống tốt những ngày còn lại và yên tâm ra đi khi hai em được sống trong sự chăm sóc yêu thương. Truyện nhắc nhở trách nhiệm cha mẹ đối với số phận của con cái.

VỀ NGHỆ THUẬT

Truyện dài năm nay có nhiều điều mới lạ nhưng cũng nhiều hạn chế. Ôi tội hồng phúc là một truyện dài hấp dẫn, viết chắc tay và có bề dày văn hóa. Truyện mở ra một thế giới rất khác với cuộc sống thực ở Việt Nam, xã hội người Việt ở Canada, và dự báo người trẻ Việt Nam đến một lúc nào đó cũng sẽ lâm vào những bi kịch tình yêu, hôn nhân như vậy. Cần một bờ vai là truyện đầy ắp những vấn đề xã hội rất “nóng” mà con người VN đang phải đối mặt, như ly dị, bỏ thai, bắt cóc trẻ, buôn bán nội tạng, vượt biên, ăn thịt người trên thuyền. Đời Dâng Hiến là truyện kết hợp được những vấn đề hiện thực với những yếu tố hoang tưởng, như hư như thực trong hình ảnh một cô gái mọc cánh, âm thầm thực hiện một sứ mệnh thiêng liêng.

Hạn chế là ở kỹ thuật dựng truyện, sử dụng chất liệu hiện thực và các giá trị văn chương-tư tưởng. Chẳng hạn, truyện Cần một bờ vai dựng quá nhiều bi kịch xã hội. Có quá nhiều điều phi thực khiến cho truyện trở nên thiếu tính thuyết phục.

Ôi tội hồng phúc là một truyện được viết chuyên nghiệp nhưng cũng có nhiều cảnh, nhiều tình huống vi phạm tính chân thực của tác phẩm. Chẳng hạn, nhân vật Tuấn dẫn con đi cửa hàng thực phẩm. Lúc ấy có hai thiếu niên đang chơi trò chơi ở máy tự động. Máy bị kẹt tiền, rung lắc dữ dội và đổ ập xuống người Tuấn. Anh được đưa và bệnh viện cấp cứu nhưng không qua khỏi. Thật không thẻ tin nổi ở một đất nước phương Tây, khó thể xảy ra một việc mất an toàn đến vậy.

Đánh giá chung: Có thể nói, giải VHNT Đất Mới năm nay, về truyện dài đã có những thành công nổi trội về cả nội dung và nghệ thuật so với năm trước và theo kịp với mặt bằng chung của văn chương VN hiện nay, dù rằng vấn đề cách tân nghệ thuật chưa được đặt ra.

TÁC PHẨM NẰM NGOÀI TIÊU CHÍ

Có 04 truyện nội dung nằm ngoài tiêu chí VHNT Đất Mới

Nơi đó một vùng quê là văn học Cách mạng. Truyện kể về nhân vật Tri, con liệt sĩ, mồ côi cả cha lẫn mẹ từ nhỏ. Tri chăm ngoan, sống nghĩa tình. Đảng ủy và Hội phụ nữ xã cù lao Long Thanh đã chăm chăm sóc Tri. Tri cũng được sự thương yêu đặc biệt của thầy cô giáo. Học xong ĐH, Tri về công tác tại địa phương. Truyện ca ngợi nghỉa tình Cách mạng.

Đời Dâng Hiến, kể chuyện Diệp Vân, một cô gái có hai vết sẹo mọc thành cánh như cánh chim. Cô không biết mình là người hay chim. Cô nhận lệnh từ một Bà Cao cả bảo vệ động vật hoang dã. Vân bị chết trong lửa. Cô được Bà cao cả đưa về cõi tiên.

Chủ đề bảo vệ chim cò, đồng thời tố cáo nạn ô nhiễm, nạn vô cảm, tình trạng đô thị hóa. Truyện nằm ngoài tiêu chí nội dung vì không có ánh sáng Tin Mừng, sai lạc về tư tưởng. Truyện vừa cậy nhờ ông thần cây đa, vừa đến chùa cầu nhà sư, vừa quy kết tất cả là do số mệnh, lại vừa có một Bà quyền uy (Bà bề trên- có dáng dấp đức Mẹ) ra lệnh cho Vân và bắt Vân chịu khổ, sau cùng Vân phải chịu chết cháy. Điều này sai lạc tín lý về Đức Mẹ.

Xô ngã bức tường rêu, là một truyện tình. Tác giả khoe tài “cưa” gái. Một thanh niên Việt Nam khoảng 30 tuổi, đã cưa đổ một cô gái người Hoa có gia đình thờ Phật. Anh ta dùng chiêu “đẹp trai không bằng chai mặt” và dùng quà cáp vật chất để dụ dỗ lấy cảm tình cô gái và cha mẹ nàng. Nhiều cảnh miêu tả nhân vật Tôi thiếu văn hóa.

Thí dụ, trước mặt bố mẹ cô gái, nhân vật Tôi lợi dụng say xỉn, ôm cô gái trên giường, bị mẹ cô la, mãi Tôi mới buông cô ra. Họặc bạn bè nói với Tôi rằng, muốn cưa cô gái thì cứ “chịch” cho nàng mang bầu là cha mẹ cô ta sẽ phải gả.

BAN VĂN HÓA GP XUÂN LỘC

(Thầy Micae Bùi Công Thuấn – UV lý luận phê bình Hội Nhà Văn Việt Nam thay mặt Ban Văn hóa Gp Xuân lộc công bố giải và nhận xét các tác phẩm đạt giải)

TRAO GIẢI KỊCH & ẢNH GIẢI VHNT ĐẤT MỚI 2017

(Đức cha Gioan Đỗ Văn Ngân – Giám mục Phụ tá GP. Xuân Lộc trao giải cho các tác giả đạt Giải Kịch và Ảnh Đẹp Công Giáo)

Giải	Tác giả	Tác phẩm	Giáo phận
I	Lê Quang Trạng	Bài thuốc thần kỳ	Long Xuyên
II	Giuse Phạm Hiển	Vị thánh can đảm	Sàigon
III	Anê Võ Thị Phương	Diễn nguyện mừng 100 nămĐức Mẹ hiện ra ở Fatima	Quy Nhơn
KK	Vũ Thị Nguyên Nhi	Đường về nhà.	Xuân Lộc

SỐ LƯỢNG KỊCH BẢN

Có 09 kịch bản tham gia giải VHNT Đất mới 2017, trong đó có một kịch bản không hợp lệ (Kịch bản K07: Hạnh phúc gia đình, đã dự thi 2016).

NHẬN XÉT CHUNG

Hai kịch bản: Chuyến hành hương và Diễn nguyện chào mừng 100 năm Đức Mẹ hiện ra ở Fatima chưa phải là một kịch bản văn học. Chuyến hành hương như một văn bản ký, thuật lại câu chuyện trong chuyến đi Tà Pao. Diễn nguyện chào mừng 100 năm Đức Mẹ hiện ra ở Fatimachỉ là minh họa cho việc kể chuyện, chưa xây xựng thành một kịch bản văn học đúng với đặc trưng thể loại kịch (có thể xem diễn nguyện là một thể loại riêng, có tính diễn xướng nhiều hơn tính kịch)

Ai xứng đáng là kịch hóa một truyện ngụ ngôn. Vị thánh can đảm kịch hóa một hành động “dũng cảm” của thánh Savio.

Các kịch bản: Đứa bé tật nguyền, Sám hối và Đường về nhà cùng khai thác những vấn đề của gia đình: Cha mẹ lo làm ăn để con cái hư hỏng. Con gái không nghe lời cha mẹ, bỏ nhà theo trai, sinh con tật nguyền. Các tác giả đều chỉ ra nguyên nhân, miêu tả con đường hoán cải và trở về bằng tình thương yêu, sự cầu nguyện và sự tự hoán cải của mỗi người. Tuy vậy, việc xây dựng mâu thuẫn và giải quyết mâu thuẫn kịch chưa triệt để và chưa thuyết phục.

Bài thuốc thần kỳ là một kịch bản có nhiều tố chất của một kịch bản văn học, tức là tính nghệ thuật và sự sáng tạo. Một đoàn tu sinh được Chủng viện cử đến giúp đỡ cho một Bệnh viện tâm thần do một nhóm y bác sĩ Công giáo về hưu lập ra. Ở đây các thầy đã chứng kiến bác sĩ Bệnh viện trưởng giúp đỡ cho bệnh nhân số 26, người tự nhận mình là quốc vương bắt mọi người phải quy phục. Những ngày sau đó, các thầy cũng dùng phương pháp hóa thân nhập vai với người bệnh nhân này, nhờ đó giúp chị thức tỉnh. Chị bị con đối xử phũ phàng gây tổn thương tinh thần. Chỉ có tình yêu thương, sự cầu nguyện và ơn Chúa mới giúp chữa lành những vết thương tâm tưởng không thể nào thôi chảy máu.

Thể loại kịch, VHNT Đất Mới chưa có tác giả chuyên nghiệp, chưa có được những kịch bản vừa có phẩm chất nghệ thuật, vừa đặt ra và giải quyết được những vấn đề của đời sống Công giáo, và rộng lớn hơn là những vấn đề của thời đại. Ước mong các tác giả nỗ lực sáng tạo hơn nữa. Năm 2016 các tác giả đã thử khai thác Kinh Thánh. Năm nay các tác giả tiếp tục khai thác đề tài thánh (thánh Savio, Đức mẹ hiện ra ở Fatima). Đây là một hướng khám phá có nhiều khả năng. Đề tài về gia đình hầu như đã đi theo lối mòn.

Vẫn biết rằng sáng tạo nghệ thuật là rất khó. Mong các tác giả nâng cao tay nghề để có những tác phẩm kịch đặc sắc được dựng trên sân khấu này

ẢNH NGHỆ THUẬT

(Ảnh đạt giải Nhì, Ba và khuyến khích- không có giải Nhất)

Giải II: Lửa trại giáo lý viên-Paul Nguyễn Văn Hòa –Xuân Lộc

Giải III: Chốn bình yên-Anna Nguyễn Thị Tính- Xuân Lộc

KK 1: Đã bao lâu rồi– Aug Nguyễn Minh Lâm- Xuân Lộc

Nhận xét chung về ảnh dự thi

Số lượng ảnh tham gia rất ít (các cuộc thi ảnh có từ vài trăm đến vài ngàn).

Một số ảnh có ý tưởng rất tốt nhưng ảnh không nói lên được ý tưởng đó.

Chưa đi sâu để thể hiện sinh hoạt của người Công Giáo trong xã hội.

Các ảnh dự thi thiếu sáng tạo trong cách nhìn và bố cục không chặt chẽ.

 Xin góp ý cho những cuộc thi năm sau:

• Cần bám sát những sinh hoạt tôn giáo của giáo phận
• Thời gian gần đây Đức Giám Mục có những lần đi thăm hỏi các tiểu thương ngoài chợ…Thăm hỏi và an ủi những bệnh nhân và người già neo đơn…Thăm và trao đổi với các tôn giáo khác tại các chùa chiền…Thiết nghĩ đây là những nét mới và đa dạng cho nhiếp ảnh tác nghiêp
• Khai thác những hình ảnh khám bệnh, phát thuốc, trao quà do các Giáo xứ thường tổ chức dành cho những vùng nghèo khó…
• Các thành viên của Ban Truyền Thông Giáo Phận cần tích cực tham gia cuộc thi Văn Hóa Đất Mơi vì các bạn có điều kiện và thời gian tiếp cận…

Nhận xét riêng về những tác phẩm khá:

1.Bộ ảnh: Đã bao lâu rồi: Bộ ảnh lột tả được những khuôn mặt đầm đìa nước mắt…Nhưng nếu không có bài viết kèm theo sẽ không biết các cháu khóc vì điều gì…Ảnh chưa thể hiện được ý tưởng

2.Ảnh Chốn bình yên : Có lẽ ảnh chụp vào Lễ Các Thánh nên nghĩa trang rất nhiều hoa…Ông cụ và các cháu thiếu nhi đang nhớ về người thân đẫ rnằm an nghỉ nơi nghĩa trang an bình…Ảnh thể hiện khá chỉn chu…tiếc rằng tác giả đã dùng tương phản quá tay nên các vùng tối bị đen thui…

3.Bộ ảnh:Thắp sáng tin yêu và ảnh: Lửa trại GLV hạt Phú Thịnh: Bộ ảnh khá tốt nhưng thể hiên chưa đạt nhất là ảnh cuối lỗi kỹ thuật nặng vì quá noise ở phía dưới…Ảnh Lửa trại GLV hạt Phú Thịnh chất lượng hơn…

4.Ảnh Chia sẻ , ảnh Thánh giá đời thường và ảnh Sớt chia : Ý tưởng tốt nhưng diễn tả bằng hình ảnh chưa đạt về bố cục và ánh sáng…

5.Ảnh Thập tự trong thiên nhiên: Đáng ra tác giả nên chụp 3 ảnh riêng từng phần và một ảnh tổng quát như lời diễn giải …

6.Ảnh Hy sinh: Ảnh thể hiện người khuyết tật chung tay làm vệ sinh môi trường…Tuy nhiên tên ảnh “hy sinh” không ổn…

7.Ảnh Nguyện cầu trong đêm: Một lễ đêm tại cuối giáo đường ảnh chỉ như một kỷ niệm…

8.Ảnh : Hãy sống có ý nghĩa vì gia đình là số 1 : Có 2 ảnh khá giống nhau…Nguồn sáng khá đẹp…Nhưng chủ đề không nổi lên được về đời sống gia đình trong đời sống đạo…

BAN VĂN HÓA GP. XUÂN LỘC